تحصیل در استرالیا 2023

آتنا نادعلی
13 آذر 1401 / 15 دقیقه مطالعه

تحصیل در استرالیا 2023

در این مقاله سعی داریم تا در رابطه با تحصیل در استرالیا و هر آنچه که لازم است از شرایط تحصیل در این کشور بدانید توضیح دهیم.

فهرست مطالب

تحصیل در استرالیا

شرایط تحصیل در استرالیا و آشنایی با انواع ساب کلاس‌های دانشجویی استرالیا

تحصیل در استرالیا

تحصیل در استرالیا یکی از محبوب‌ترین مقاصد مهاجرتی در میان دانشجویان بین‌المللی می‌باشد و دارای دانشگاه‌های برتر و رنک بالا در جهان است. شمار زیادی از دانشجویان استرالیا را به عنوان مقصدی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور انتخاب می‌کنند. پذیرش در دانشگاه‌های استرالیا بر طبق گواهی TES انجام می‌شود. برای تحصیل در استرالیا به عنوان یک دانشجوی بین المللی، می‌بایست ویزای تحصیلی معتبر برای مدت زمان اقامت خود در این کشور دریافت کنند. بدین معنا که قبل از شروع تحصیل باید برای ویزای خود به صورت آنلاین درخواست دهید. شما می توانید درخواست خود را در داخل یا خارج از استرالیا ارسال کنید.

نظام آموزشی استرالیا

سیستم و نظام آموزشی استرالیا (Australian Qualification Framework) AQF مخفف چهارچوب نظام آموزشی استرالیا ، سیاستی ملی جهت تشخیص و معادل سازی مدارک تحصیلی در استرالیا می‌باشد. آموزش مدارس استرالیا، صرفه نظر از تفاوت میان ایالت‌ها و مناطق آن تقریبأ در سرتاسر این کشور یکسان می‌باشد. آموزش مدارس دبستان وابتدایی استرالیا از شش سالگی تا شانزده سالگی (از سال یکم تا سال نهم و یا دهم) اجباری می‌باشد. درواقع آموزش مدارس در استرالیا 13 ساله بوده و بدین صورت تقسیم بندی شده است:

شرایط سنی تحصیل در استرالیا

  • مدارس ابتدایی - که در هفت یا هشت سال انجام می‌گیرد (از مهدکودک/آمادگی تا سال ششم تا هفتم)
  • راهنمایی - به مدت سه یا چهار سال (از سال هفتم تا دهم یا هشتم تا دهم ادامه دارد)
  • دبیرستان - به مدت دو سال (سال یازدهم و دوازدهم)

مقاطع تحصیل در استرالیا

شرایط تحصیل در مقاطع تحصیلی استرالیا چگونه است؟

تحصیل در استرالیا مقطع کاشناسی

مقطع کارشناسی در کشور استرالیا دوره‌ای سه ساله است. دانشجویان می‌توانند تحصیلات خود را یک سال دیگر ادامه داده و مدرک Bachelor of honor  دریافت کنند. البته در برخی از رشته‌ها دانشجویان در سال چهارم دوره کارشناسی خود به ارائه پایان نامه و تحقیق می‌پردازند. شهریه مقطع کارشناسی در استرالیا با توجه به رشته و برنامه‌ی تحصیلی که انتخاب می‌کنید،ممکن است متفاوت باشد. اما بطور کلی می‌توان گفت شهریه برنامه‌های تحصیلی مقطع کارشناسی در استرالیا می‌تواند از 15000 تا 33000 دلار استرالیا متغیر باشد. گرچه شهریه‌های برنامه‌های تحصیلی سطح بالاتری چون پزشکی و دامپزشکی از این مقدار بالاتر خواهد بود. حوزه‌های تحصیلی محبوب و پرتقاضا در مقطع کارشناسی استرالیا عبارتند از: فیزیک، IT، مهندسی، معماری، کشاورزی و مطالعات زیست محیطی، بهداشت، آموزشی، مدیریت و بازرگانی، جامعه و فرهنگ، هنرهای خلاقانه و آشپزی و پذیرایی (مهمان‌نوازی).

تحصیل در استرالیا مقطع کارشناسی ارشد

تحصیل در استرالیا - قوق لیسانس سه ساله می‌باشد و به دو صورت آموزش و پژوهش محور ارائه می‌شود. دوره‌های کارشناسی ارشد پژوهش محور(Master by Research)، بیشتر انجام امور تحقیقاتی بوده و برای افرادی مناسب است که قصد دارند تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه دهند. دوره کارشناسی ارشد آموزش محور (Master by Course) بیشتر در به کارگیری دانش در محیط کاری حرفه‌ای تمرکز دارد. هدف این دوره‌ها آماده سازی دانشجو برای ورود به بازار کار استرالیا است. تقاضا برای تحصیل در استرالیا در مقطع کارشناسی ارشد نسبت به کارشناسی بیشتر است و دانشجویان ایرانی بیشتر برای تحصیل در این دوره‌ها اقدام می‌کنند. استرالیا برنامه‌های تحصیلی بسیاری در مقطع ارشد اعم از ستاره شناسی، مذهب، تجارت، شیمی، هنرهای طیبا و مطالعات رسانه ارائه می‌کند. از رشته‌های محبوب در این مقطع اقتصاد و مدیریت بازرگانی، علوم اجتماعی و طبیعی، هنر، علوم بیولوژی، حقوق، مهندسی و IT را می‌توان نام برد.

تحصیل در استرالیا مقطع دکتری

مقطع دکترا در استرالیا دوره ای تحقیقاتی است و دانشجویان راحت‌تر از مقاطع دیگر می‌توانند از کمک هزینه و یا بورسیه‌های تحصیلی استرالیا استفاده کنند. برای اخذ پذیرش در این مقطع تحصیلی می‌بایست یک پیشنهاد و یا پروژه‌ی تحقیقاتی داتشه باشید. درواقع شما زمانی می‌توانید مدرک دکترای خود را دریافت کنید که یک پروژه تحقیقاتی را به پایان رسانده باشید. هرچه ایده شما نوآروانه و خلاقانه و درعین حال کارآمد باشد، شانس پذیرش شما بیشتر خواهد بود. در واقع پیشنهادهایی که برای پژوهش دکترا ارائه می‌شود باید در راستای یک پیشرفت علمی باشد و ارزش علمی بیشتری نسبت به دوره کارشناسی ارشد داشته باشد.

ویزای تحصیلی استرالیا (ساب کلاس 500)

شرایط و نحوه اخذ ویزای تحصیلی (ساب کلاس 500) استرالیا

برای شرکت در یکی از برنامه‌های تحصیلی استرالیا

ویزای تحصیلی استرالیا (ساب کلاس 500) نوعی ویزای موقت برای تحصیل در کشور استرالیا و یکی از شاخص ترین نوع ویزای این کشور می‌باشد که متقاضی با اخذ این ویزا می‌تواند در مدارس و یا دانشگاه‌های استرالیا مشغول به تحصیل تمام وقت شود.

با این ویزا شما می‌توانید

  • در یک دوره تحصیلی استرالیا شرکت کنید.
  • به داخل و خارج استرالیا سفر کنید.
  • اعضای خانواده را به همراه خود به استرالیا ببرید.
  • در هر بخشی که می‌خواهید، بدون محدودیت زمانی مشغول به کار شوید.

مدت زمان صدور ویزای تحصیلی استرالیا

مدت اعتبار ویزای تحصیلی به مدت 5 سال است که نوع دوره و اعتبار این ویزا، تعیین کننده‌ی مدت اقامت متقاضی در خاک کشور استرالیا خواهد بود.

* به دانش‌آموزان ابتدایی که برای سال اول تا چهارم ثبت‌نام می‌کنند، ویزایی حداکثر به مدت سه سال اعطا می‌گردد.

اگر بخواهید بیشتر بمانید

اگر قصد داشته باشید تا به تحصیل در استرالیا ادامه دهید، می‌بایست برای یک ویزای تحصیلی جدید اپلای کنید. اگر ویزای تحصیلی تا قبل از فارغ‌التحصیلی متقاضی منقضی شود، ممکن است که متقاضی واجد شرایط اخذ ویزای بازدیدکننده (ساب کلاس 600) باشد. در اینصورت متقاضی می‌بایست نامه‌ای از طرف مرجع آموزشی (مؤسسه تحصیلی) دریافت کند که در آن تاریخ فارغ‌التحصیلی متقاضی قید شده باشد.

ساب کلاس 485

اگر متقاضی قبلأ دارای ویزای تحصیلی بوده باشد و در شش ماه اخیر دوره و یا حرفه‌ی خاصی را در استرالیا گذرانده باشد (کمتر از شش ماه از تاریخ انقضای آن گذشته باشد)، واجد شرایط اخذ ویزای فارغ‌التحصیلی موقت (ساب کلاس 485) خواهد بود.

ساب کلاس 476

اگر متقاضی دانشجوی مهندسی تازه فارغ‌التحصیل شده از یک مؤسسه شناخته شده باشد، می‌تواند واجد شرایط اخذ ویزای فارغ‌التحصیلان مهندسی (ساب کلاس 476) باشد.

دارنده‌ی ویزای تحصیلی می‌تواند

همسر و فرزندان خود را (که زیر 18 سل سن دارند) به عنوان همراه با خود به استرالیا ببرند. دولت به فرزندانی که در دوره‌ی تکمیل شدن اقدامات ویزای متقاضی 18 ساله شدند، ویزایی اعطا نخواهد کرد و لازم است تا آنها برای ویزای خود بطور جدا اقدام کنند. متقاضی می‌بایست اسامی اعضای خانواده خود را حتی اگر آنها قصد همراهی هم نداشته باشند، اعلام کند. درغیر اینصورت افراد خانواده واجد شرایط دریافت ویزای تحصیلی و یا همراهی برای پیوستن به شما را در آینده نخواهد بود.

هزینه ویزای تحصیلی استرالیا

هزینه این ویزا از 650 دلار استرالیا برای متقاضی اصلی میباشد. همچنین برای هریک از افراد خانواده که برای این ویزا اقدام می‌کنند، تمدید مدت ویزا امکان‌پذیر خواهد بود.

برای اخذ ویزای تحصیلی استرالیا، می‌بایست:

  • در یک دوره‌ی تحصیلی در استرالیا ثبت‌نام کنید
  • دارای بیمه سلامت دانشجویی باشید (OSHC)
  • می‌بایست بیش از 6 سال سن داشته باشد
  • اگر زیر 18 سال باشد، گواهی اثبات تأمین رفاه (welfare arrangement) ارائه دهد.

ویزای همراه دانش‌آموز (ساب کلاس 590)

برای حمایت و دیدار از فرزندی که دارای ویزای دانشجویی است

ویزای ساب کلاس 590 استرالیا، نوعی ویزای موقت بوده، که به واسطه این ویزا، والدین دانش آموزی که زیر 8 سال دارند (و یا در شرایط خاص بالای 18سال) می‌توانند به همراه دانش‌آموزی که دارای ویزای تحصیلی می‌باشد وارد خاک استرالیا شده و زندگی کنند.

مدت زمان صدور ویزای همراه

مدت زمان این ویزا به مدت تحصیل دارنده‌ی ویزای تحصیلی بستگی دارد. دارنده‌ی این ویزا می‌تواند تا تاریخی که بر روی نامه‌ی ویزای او نوشته شده است در استرالیا بماند. در تصمیم گیری این تاریخ اغلب مدت اقامت دارنده‌ی ویزای تحصیلی دانش‌آموز و یا زمانی که دانش‌آموز به سن 18 سالگی برسد را در نظر می‌گیرند. برای آنکه به مدت بیشتری در استرالیا بمانید، می‌توانید برای ویزای همراه/سرپرست تحصیلی به مدت بیشتری اپلای کنید.

اگر یکی از اعضای خانواده کمتر از شش سال باشد، این ویزا اعطا نخواهد شد. کودکان 6 سال به بالا می‌توانند به همراه  سرپرست به استرالیا بروند، اما می‌بایست برای اپلای ویزای دانش‌آموزی خود اقدام کنند.

هزینه این ویزا از 650 دلار استرلیا (به ازای هر یک از اعضای خانواده) می‌باشد.

دارنده‌ی ویزای همراه/سرپرست دانش‌آموزی(ویزای تحصیلی) می‌تواند

  • برای حمایت و یا مراقبت از دانش‌آموز به استرالیا بروید
  • بیش از یک دانش‌آموز حمایت کنید
  • همراه دانش‌آموز می‌تواند کمتر از 20 ساعت در هفته ، در دوره‌های زبان انگلیسی برای دانش‌آموزان بین‌المللی خارج از استرالیا (English Language Intensive Course for Overseas Students) که به اختصار ELICOS نامیده می‌شود، و یا در هر دوره‌ی آموزشی (که کمتر از سه ماه باشد) شرکت کنند، اما اجازه کار کردن در این کشور را ندارند.

شرایط لازم جهت اخذ ویزای همراه/سرپرست دانش‌آموزی

  • والدین دانش‌آموز و بطور کل از اقوام درجه یک او باشید
  • سرپرست یا قیم دانش‌آموز می‌بایست حداقل 21 سال داشته باشد
  • توانایی مالی برای حمایت از خود و دانش‌آموز را در طول مدت اقامت خود داشته باشد
  • توانایی تهیه امکانات رفاهی، محل اسکان و دیگر حمایت‌های لازم را داشته باشید

مدت زمان روند اخذ این ویزا

  • 25% از متقاضیان : 42 روز
  • 50% از متقاضیان : 68 روز
  • 75% از متقاضیان : 3 ماه
  • 90% از متقاضیان : 5 ماه

مدارک موردنیاز ویزای دانشجویی استرالیا

مدارک لازم جهت اپلای ویزای دانشجویی برای تحصیل در استرالیا عبارتند از :

  • مدارک شناسایی (شناسنامه، کارت ملی،...)
  • مدارک تحصیلی مقاطع پیشین (با نوجه به مقطع درخواستی)
  • تاییدیه ثبت نام (گواهی eCoE)
    • * گواهی electronic Confirmation of Enrolment به معنای گواهی الکترونیکی ثبت‌نامی می‌باشد.
  • شرایط ورود موقت (GTE) 
  • مدرک زبان انگلیسی از طریق شرکت در یکی از آزمون‌های بین‌المللی (ایلتس، تافل،PTE، دولینگو و ...)
  • گواهی پوشش سلامت دانشجویان خارج از کشور (OSHC) برای مدت تحصیل، مگر اینکه در یکی از دسته های معافیت قرار بگیرید.
  • ارائه مقاله یا داشتن فعالیتی علمی (برای دانشجویان ارشد پژوهش محور)
  • انگیزه نامه
  • توصیه نامه
  • گواهی سلامتی 
  • اثبات تمکن مالی

نکته : جهت پذیرش در مقطع کارشناسی استرالیا، متقاضی می‌بایست حداقل 60% نمره در آزمون کلاس دوازدهم خود کسب کنند. همچنین پذیرش در مقاطع لیسانس مستلزم کسب نمره 65 درصد یا بالاتر در آزمون کلاس دوزادهم کسب کنند.

دانشگاه‌های برتر استرالیا

ده دانشگاه برتر برای تحصیل در استرالیا

دانشگاه‌های برتر استرالیا
نام دانشگاهرتبه‌بندی جهانی QSرتبه‌بندی کشوری
دانشگاه ملبورن (Melbourne University)341
دانشگاه موناش (Monash University)442
دانشگاه کوئینزلند (The University of Queensland)533
دانشگاه سیدنی (University of Sydney)544
دانشگاه ملی سیدنی (Australian National University)625
دانشگاه UNSW (New South Whales)716
دانشگاه آدلاید (University of Adelaide)887
دانشگاه استرالیای غربی (The University of Western Australia)1318
دانشگاه فنی سیدنی (University of Technology Sydney)1339
دانشگاه مک کوآیر (Macquarie University)17510

دانشگاه Melbourne

دانشگاه ملبورن یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی می‌باشد که در ملبورن استرالیا واقع شده است. این دانشگاه در سال 1853 تاسیس شده و دومین دانشگاه قدیمی استرالیا و قدیمی ترین دانشگاه ویکتوریا است. بر اساس آخرین آمار به دست آمده این دانشگاه با داشتن 10 دانشکده، 52.475 دانشجو و 4631 کارمند آموزشی از برترین دانشگاه‌های استرالیا می‌باشد. 

تحصیل در استرالیا

دانشگاه سیدنی (USYD)

این دانشگاه که به اختصار USYD نامیده می‌شود، یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی است که در سیدنی، استرالیا واقع شده است. این دانشگاه که در سال 1850 تأسیس شده، قدیمی ترین دانشگاه استرالیا است و یکی از شش دانشگاه ماسه سنگی این کشور است. این دانشگاه مرتبأ در رتبه‌بندی‌های ملی وبین‌المللی و همچنین در رتبه‌بندی جهانی QS رتبه‌ی بالایی کسب می‌کند.

دانشگاه کوئینزلند (Queensland University)

دانشگاه دولتی کوئینزلند،  یکی از پنج دانشگاه پژوهشی بزرگ استرالیا می‌باشد که ابتدا در بریزبن، پایتخت ایالت کوئینزلند در سال 1909 توسط پارلمان کوئینزلند تأسیس شد و بعدها در سال ۱۹۲۷ به پردیس جدید در منطقه سنت لوشیا منتقل شد و امروزه، "پردیس سنت لوشیا" مجتمع اصلی این دانشگاه به حساب می‌آید. دانشگاه کوئینزلند دارای 6 دانشکده و 8 مؤسسه می‌باشد. در سال 2021، تعداد دانشجویان این دانشگاه، 56278 و دانشجویان بین‌المللی این دانشگاه 20982 از 137 کشور دنیا برآورد شده است. 

تحصیل در استرالیا
تحصیل در استرالیا

دانشگاه Monash 

دانشگاه موناش یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی مستقر در ملبورن، استرالیا است. این دانشگاه که به نام سر جان موناش ژنرال برجسته جنگ جهانی اول نامگذاری شده است، در سال 1958 تاسیس شده و دومین دانشگاه قدیمی ایالت ویکتوریا می‌باشد. این دانشگاه دارای تعدادی پردیس می‌باشد که چهار پردیس آن در ویکتوریا و یکی از آنها در مالزی است. تعداد دانشجویان این دانشگاه، 86000 و 17000 کارمند آموزشی می‌باشد.

دانشگاه New South Whales

دانشگاه نیو ساوت ولز، که به اختصار UNSW سیدنی شناخته می‌شود، یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی واقع در سیدنی، ایالت نیو‌ساوت‌ولز، استرالیا می‌باشد که در سال 1949 تأسیس شده است. این دانشگاه دارای 6 پردیس و پردیس اصلی آن در کنزینگتون و در 7 کیلومتری ناحیه تجاری-مرکزی سیدنی می‌باشد. در میان رشته‌های تحصیلی این دانشگاه، مهندسی و فناوری، بازرگانی و اقتصاد، و حقوق از اعتبار بالاتری برخوردار هستند. 

تحصیل در استرالیا
تحصیل در استرالیا

دانشگاه Adelaide

 دانشگاه آدلاید یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی در ایالت آدلاید، استرالیای جنوبی واقع شده است. این دانشگاه در سال 1874 تأسیس شد و سومین دانشگاه قدیمی استرالیا می‌باشد. دانشگاه آدلاید دارای 4 پردیس دانشگاهیست که سه پردیس آن  در استرالیای جنوبی و یکی از آن در ملبورن قرار دارد. تعداد دانشجویان این دانشگاه حدود 23905 نفر می‌باشد که 30% آن را دانشجویان بین‌المللی تشکیل داده‌اند.

دانشگاه (Australian national university)

دانشگاه ملی استرالیا یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی است که در کانبرا، پایتخت استرالیا واقع شده است. این دانشگاهدارای پنج پردیس دانشگاهی می‌باشد و پردیس الی آن در اکتوت قرار دارد. این دانشگاه دارای هفت دانشکده و مؤسسه مطالعات عالی می‌باشد. تعداد دانشجویان این دانشگاه 20892 نفر و کارمنان آموزشی این دانشگاه حدود  3753 نفر می‌باشند.

تحصیل در استرالیا
تحصیل در استرالیا

دانشگاه Macquarie 

دانشگاه مک‌کوایر یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی است که در سیدنی، و در حومه پارک مک‌کوایر واقع شده است. دانشگاه مک‌کوایر سومین دانشگاه در منطقه شهری سیدنی بودر سال 1964 توسط دولت ساوت‌ولز تاسیس شد. این دانشگاه دارای ۵ دانشکده و همچنین بیمارستان و دانشکده مدیریت مَک‌کواری است.

دانشگاه Technology Sydney

 دانشگاه فناوری سیدنی یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی است که در سیدنی، نیو ساوت ولز، استرالیا واقع شده است. اگرچه گفته می شود که ریشه آن به دهه 1830 برمی گردد، اما این دانشگاه به شکل فعلی خود در سال 1988 تأسیس شد. از سال 2021،  45221 دانشجو را از طریق 9 دانشکده و مدرسه خود ثبت نام می کند.

تحصیل در استرالیا
تحصیل در استرالیا

دانشگاه Western Australia

دانشگاه استرالیای غربی که به اختصار UWA نیز نامیده می‌شود، یک دانشگاه تحقیقاتی دولتی در ایالت استرالیای غربی است. پردیس اصلی دانشگاه در پرث، پایتخت ایالت، با پردیس دیگری در آلبانی و در دیگر مکان‌های متفاوت است. دانشگاه UWA در سال 1911 توسط پارلمان استرالیای غربی تأسیس شد و دو سال بعد آموزش و تدریس به دانشجویان را آغاز کرد.

رشته‌های برتر برای تحصیل در استرالیا

برخی از بهترین رشته‌های تحصیلی استرالیا عبارتند از:

  • پرستاری
  • مهندسی علوم رایانه
  • امنیت سایبری
  • خودروسازی
  • معماری
  • کارشناسی در حسابداری
  • روانشناسی
  • مددکاری
  • تدریس
  • علوم کشاورزی
  • علوم اکچوئری
  • مدیریت گردشگری و مهمانداری

هزینه تحصیل در استرالیا

استرالیا یکی از محبوب‌ترین مقاصد مهاجرت تحصیلی در جهان می‌باشد که از ژانویه تا آپریل سال 2022 میزبان حدود 456.000 دانشجوی بین‌المللی شده است. شهریه‌های دانشگاهی در استرالیا نیز مانند سایر کشورهای اروپایی دیگر با توجه به ایالت، شهر، منطقه، دانشگاه موردنظر، برنامه تحصیلی و مقطع متغیر می‌باشد. ممکن است لازم شود که دانشجویان هزینه‌هایی مازاد بر شهریه که شامل تهیه متریال لازم مرتبط با رشته و دسترسی به دانشکده‌های مؤسسه می‌باشد، پرداخت کنند که برای این کار می‌بایست به سایت رسمی دانشگاه موردنظر خود مراجعه کرد و شهریه و نحوه پرداخت آن را بطور دقیق بررسی کنید.

در ادامه جدولی از میانگین هزینه‌های تحصیل در دوره‌ها و برنامه‌های مختلف استرالیا تهیه کرده‌ایم.

نوع آموزشمیانگین شهریه ($AUD)
مدرسه ابتدایی7.800 – 30.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره‌های زبان انگلیسی300 دلار استرالیا (هفتگی)، بسته به مدت دوره
دوره‌های فنی حرفه‌ای (VET)4.000 – 22.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره‌های فنی و تحصیلات تکمیلی (TAFE)4.000 – 22.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره‌های پایه15.000 – 39.000 دلار استرالیا (کلی)
دوره کارشناسی15.000 – 33.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره کارشناسی ارشد20.000 – 37.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره دکترا14.000 – 37.000 دلار استرالیا (سالانه)
دوره‌های مدیریت بازرگانی11.000 تا بیش از 121.000 دلار استرالیا (کلی)

برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با هزینه‌های زندگی در استرالیا به مقاله مهاجرت به استرالیا مراجعه کنید و هر آنچه که لازم است در ارتباط با اقامت در این کشور بدانید را مطالعه کنید و یا با مشاورین مجموعه جهرومی گروپ در ارتباط باشید.

دیدگاه کاربران ثبت نظر جدید