نظام آموزشی کانادا

نظام آموزشی کانادا

نظام آموزشی و ساختارآن درایالات و قلمروهای کانادا به کلی با یکدیگرمتفاوت اند.اما به طورکلی میتوان گفت نظامهای آموزشی کشورکانادا ازیک دوره پیش دبستانی با مدت زمانی1تا2سال؛مقطع آموزش ابتدایی با مدت زمان 5 تا 8سال و مقطع آموزش متوسطه، تا پایان پایه12تحصیلی؛متشکل شده است .

از آنجاییکه وظیفه رسیدگی و نظارت بر حوزه آموزش در کشور کانادا به طور کامل در حوزه اختیارات ایالات و قلمروهای کشور قرار دارد، از این رو هیچگونه نظام آموزشی فدرالی در این کشور وجود ندارد. به عبارت دیگر نوعی تعهد ملی نسبت به حوزه آموزش دراین کشور به چشم خورده و آموزش پایه برای کلیه شهروندان کانادایی آزاد و رایگان می‌باشد. البته در این میان هر ایالت با وجود تشایه در اغلب زمینه‌ها با سایر ایالات، علائق منطقه‌ای خاص خود را نیز دنبال می‌نماید.

بطور کلی سیستم آموزشی در بسیاری از استانهای کانادا برای دوره تحصیلی آمادگی تا پایان دبیرستان به شرح زیر است:

 - دوره آمادگی (Kindergarten): شامل دوره آمادگی مهتر (سن 4 تا 5 سالگی) که فقط در استان انتاریو وجود دارد و نیز دوره آمادگی (سن 5 تا 6 سالگی)  

 - دوره ابتدایی (Elementary): شامل کلاسهای اول (سن 6 تا 7 سالگی) تا ششم

 - دوره دبیرستان اولیه (Junior High School): شامل کلاسهای هفتم تا نهم    

 - دوره دبیرستان: شامل کلاسهای دهم تا دوازدهم 

آموزش در کانادا تا سن 16 سالگی اجباری است. مدارس خصوصی و عمومی در سراسر کشور کانادا رایگان می باشد. سال تحصیلی مدارس معمولا اواخر ماه آگوست یا اوایل سپتامبر آغاز می شود و تا اواخر ماه ژوئن ادامه دارد. هزینه تحصیل در دانشگاه یا کالج رایگان نمی باشد، نیمی از هزینه تحصیلات دانشگاهی به عهده دولت کانادا می باشد. سال تحصیلی دانشگاهی از اواخر آگوست یا اوایل سپتامبر آغاز میشود و تا پایان ماه آوریل ادامه دارد.

آموزش در مدارس کانادا بر خلاف ایران بر اساس تجربه و مشاهده است نه حفظ کردن مطالب درسی. دانش آموزان تمام مدتی که در مدرسه هستند در حال مشاهده، تجربه، بازی و تفریح هستند و حین انجام این فعالیتها مطالب مورد نظر را نیز یاد میگیرند. در خانه دانش آموزان تقریباً هیچ کاری با تمرین و تکالیف مدرسه ندارند. آنها فقط ممکن است دو کار داشته باشند: مطالعه کتبی که از مدرسه یا کتابخانه شهر میگیرند و کار روی پروژه هایی که گاهی از مدرسه به آنها سپرده میشود.

درحوزه آموزش عالی، موسسات به دو دسته کالج‌های ایالتی و دانشگاهها تقسیم می‌گردند. در کشور کانادا تفاوت‌های عمده‌ای میان نظام آموزشی ایالات مختلف مشهود می‌باشد. به نحوی که در کشور کانادا برخلاف سایر کشورها که کلاس ۴ دبیرستان آخرین سال تحصیلی مقطع متوسطه محسوب می‌گردد؛ در کشور کانادا براساس قوانین خاص ایالتی هر ایالت پایان مقطع متوسطه در ایالات مختلف از سال ۱۱ تا ۱۳ ادامه می‌یابد. آموزش عالی در کشور کانادا از طریق موسسات آموزش عالی تحت عناوین ذیل به دانشجویان ارائه می‌گردد:

 - دانشگاه‌های ایالتی

 - دانشکده‌های ایالتی

 - کالج‌های ایالتی

 - کالج‌های کاربردی

 - موسسات غیررسمی فنی و حرفه‌ای

از آنجاییکه اغلب دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور کانادا به صورت گسترده از محل بودجه ملی تأمین اعتبار می‌گردند، از این رو دانشجویان خارجی قادر خواهند بود با پرداخت شهریه ناچیز از دوره‌های آموزش عالی پیشرفته برخوردار گردند. در دانشگاه‌ها حیطه وسیعی از دوره‌های آموزشی و مدارک علمی متنوع از جمله کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و گواهینامه فنی و حرفه‌ای ارائه می‌گردد. درنظام آموزشی کشور کانادا سعی براین است که دانش آموزان به روشهای مختلف در مدارس دولتی تحصیل نمایند بطوریکه در برخی موارد مطابق با نیاز دانش آموزان برنامه‌های آموزشی جداگانه‌ای پیش بینی شده و یا از برنامه‌های عادی آموزشی برخوردار می‌گردند.

روش تعیین اعتبار مراکز آموزش عالی کشور کانادا مشابه سیستم اجرایی ایالات متحده آمریکا می‌باشد.

در کانادا مدارس به لحاظ نوع مذهب به سه دسته کاتولیگ، مسیحی و بدون مذهب خاص تقسیم بندی می شوند.

مدارس به دو دسته دولتی و غیر دولتی تقسیم می شوند. مدارس دولتی رایگان هستند و مدارس بخش خصوصی شهریه دارند. دانشگاه ها نیز همین تقسیم بندی را دارند. در دانشگاه های دولتی نیز شهریه باید پرداخت شود اما میزان آن به اندازه دانشگاه خصوصی نیست.

سیستم ترانسفر واحد های درسی در کانادا

بسیاری از کالج ها و پلی تکنیک ها طبق توافقنامه ای که با دانشگاه های کانادا دارند این امکان را به متقاضیان میدهند که واحد های درسی پاس شده در کالج یا پلی تکنیک را به دانشگاه ها منتقل کنند. این روش در کانادا بسیار مرسوم میباشد و متقاضیانی که از نظر صلاحیت علمی و یا زبان در حد دانشگاه خاصی نیستند، ابتدا وارد دوره کالج شده و با داشتن شرط معدل مشخص در کالج ( که دانشگاه مورد نظر مشخص میکند ) میتواند واحد های پاس شده را به دانشگاه ترانسفر کند. این روش در بین دانشجوهای بین المللی نیز کاملا مرسوم است و دانشجو با ورود به کالج میتواند در محیط ساده تر و کمتر آکادمیک و شهریه پایین ترکالج وارد شده و پس از گذراندان یک یا دو سال و البته داشتن شرایط معدل و زبان دانشگاه مورد نظر، ادامه تحصیل خود را در آنجا دهد.

دوره لیسانس در کانادا 

در تمامی استان ها به جز استان کبک پس از سال ۱۲ دبیرستان آغاز میشود. دوره لیسانس در کانادا معمولا ۴ سال طول میکشد.  در استان کبک پس سال ۱۱ دبیرستان، دانشجو میتواند وارد دوره کالج شود یا در دوره پیش دانشگاهی دو ساله شرکت کرده و سپس وارد دوره لیسانس شود. پیش نیازاخذ پذیرش لیسانس در کاناداداشتن مدرک پیش دانشگاهی و داشتن مدرک آیلتس ۶ است.

دوره فوق لیسانس در کانادا

 دوره فوق لیسانس در کانادا معمولا ۱ تا ۲ سال بوده و به صورت ریسرچ یا کورس ارائه میشود. در دوره های course-based دانشجو با شرکت در کلاس و گذراندن واحد های درسی مدرک فوق لیسانس خود را دریافت میکند. در دوره های فوق لیسانس research-based دانشجو باید با کمک استاد راهنمای خود بر روی موضوعی تحقیق کرده و پایان نامه ارائه بدهد. برخی از دوره های مستر نیز ترکیبی بوده و شامل کورس و ریسرچ میشوند.

دوره دکتری در کانادا 

دوره دکتری در کانادا ۳ تا ۵ سال طول میکشد. در دوره دکترای کانادا دانشجو باید یک پروژه را دنبال کند. بیشتر این پروژه ها توسط شرکت های بزرگ اسپانسر شده هستند و به همین دلیل بیشتر پروفسورها در دوره دکتری به دانشجویان فاند یا کمک تحصیلی اعطا میکنند. این فاند ها گاها شهریه دانشجو را پوشش داده و گاها مبلغی اضافه بر آن نیز به دانشجو داده میشود تا هزینه های زندگی او نیز پوشش داده شود. دوره دکتری در کانادا دارای کورس نیز میباشد. پیش نیاز اخذ پذیرش دکترا در کانادا: داشتن مدرک لیسانس و  فوق لیسانس با معدل بالای ۱۴، داشتن مدرک آیلتس ۶ یا ۶.۵. در برخی رشته های مهندسی بدون مدرک زبان کار را میتوان آغاز کرد. پذیرش دوره دکتری در کانادا نیازمند رزومه علمی قوی میباشد.